5 วัดเก่าแก่ในอยุธยา: ประวัติศาสตร์และความสำคัญ

อยุธยา เมืองมรดกโลกที่เต็มไปด้วยวัดเก่าแก่และประวัติศาสตร์อันยาวนาน

บทความนี้รวบรวม 5 วัดสำคัญที่สะท้อนถึงความรุ่งเรืองของศิลปกรรมยุคอยุธยา พร้อมข้อมูลที่คุณต้องรู้:

• วัดพระศรีสรรเพชญ์: เจดีย์ทรงปรางค์ 3 องค์ สูง 40 เมตร
• วัดมหาธาตุ: พระพุทธรูปในรากไม้ที่โดดเด่น
• วัดไชยวัฒนาราม: ปรางค์ประธานสูง 35 เมตร ริมแม่น้ำเจ้าพระยา
• วัดราชบูรณะ: วัดแห่งคลังสมบัติและจิตรกรรมฝาผนัง
• วัดนาพระเมรุ: วัดที่รอดพ้นจากการเผาทำลาย

วางแผนเยี่ยมชมวัดเหล่านี้เพื่อสัมผัสความงดงามและเรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่หลงเหลือจากราชธานีอยุธยา!

เที่ยวอยุธยา วัดมหาธาตุ วัดราชบูรณะ วัดพระศรีสรรเพชญ์ 3 วัด

1. วัดพระศรีสรรเพชญ์: วัดหลวงสำหรับพระราชพิธี

วัดพระศรีสรรเพชญ์สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1948 โดยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 เพื่อเป็นวัดหลวงประจำพระราชวัง ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของวังหลวง^[1].

จุดเด่นของวัดนี้คือเจดีย์ทรงปรางค์สามองค์ที่สูงถึง 40 เมตร ล้อมรอบด้วยเจดีย์ทรงระฆังและวิหารขนาดต่าง ๆ ซึ่งสะท้อนเอกลักษณ์ของสถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา^[2].

วัดพระศรีสรรเพชญ์ยังเป็นสถานที่จัดพระราชพิธีสำคัญ เช่น การผนวชพระมหากษัตริย์และพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา^[3]. ต่อไปเราจะพาไปรู้จักวัดมหาธาตุ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ทางพระพุทธศาสนาที่สำคัญในประวัติศาสตร์ไทย.

2. วัดมหาธาตุ: ศิลปะพุทธในรากไม้

วัดมหาธาตุสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1917 ในรัชสมัยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1^[4]โครงสร้างสำคัญคือปรางค์ประธานสูง 46 เมตร ล้อมรอบด้วยปรางค์บริวารและระเบียงคด ซึ่งสะท้อนการผสมผสานศิลปะขอมและไทยในยุคนั้น จุดที่โดดเด่นที่สุดคือพระพุทธรูปที่ถูกรากไม้โอบล้อม ซึ่งกลายเป็นเอกลักษณ์ของวัดมหาธาตุ^[4]

ในปี พ.ศ. 2176 สมเด็จพระเจ้าปราสาททองได้ทรงบูรณะปรางค์ประธาน ก่อนที่โครงสร้างจะเสียหายจากการเสียกรุงศรีอยุธยาในปี พ.ศ. 2310^[4].

ส่วนที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวมากที่สุดคือพระพักตร์พระพุทธรูปที่โผล่พ้นรากไม้ขึ้นมาอย่างเป็นธรรมชาติ ภาพนี้ได้รับความนิยมอย่างมากในหมู่ผู้มาเยือน^[5].

ข้อมูลสำหรับผู้เข้าชม

• เวลาเปิด-ปิด: 08:00–17:00 น. ทุกวัน
• ค่าเข้าชม: 50 บาท
• ที่ตั้ง: มุมถนนชีกุน–นเรศวร, เกาะเมืองอยุธยา
• ข้อควรปฏิบัติ: ถอดรองเท้าและคุกเข่าขณะถ่ายภาพเพื่อแสดงความเคารพ; โบราณวัตถุบางส่วนจัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเจ้าสามพระยา^[5][6].

3. วัดไชยวัฒนาราม: พุทธสถานริมน้ำเจ้าพระยา

วัดไชยวัฒนาราม ตั้งอยู่ริมน้ำเจ้าพระยา เป็นพุทธสถานที่สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2173 โดยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง เพื่อรำลึกถึงพระราชมารดาและเฉลิมฉลองชัยชนะเหนือกรุงละแวก^[7][9]

วัดนี้ตั้งอยู่ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา นอกเกาะเมืองอยุธยา โดยมีทางเข้าหันหน้าออกสู่แม่น้ำ ซึ่งสะท้อนถึงวัฒนธรรมการเดินทางทางน้ำและอิทธิพลของศิลปะขอมในยุคนั้น^[8][10]

สถาปัตยกรรมที่น่าสนใจ

วัดไชยวัฒนารามมีปรางค์ประธานสูง 35 เมตร ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของเขาพระสุเมรุในคติความเชื่อทางพุทธศาสนา^[7][10]
บริเวณรอบปรางค์ประธานยังมีองค์ประกอบที่น่าชม ได้แก่:

• เจดีย์ 8 องค์ ประดับด้วยภาพสลักชาดกที่งดงาม^[8]
• ปรางค์บริวาร 4 องค์ ตั้งอยู่ที่มุมของระเบียงคด แทนทวีปทั้งสี่ตามคติจักรวาล^[10]
• ระเบียงคด ซึ่งเคยประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยกว่า 100 องค์^[8]

ความสำคัญทางประวัติศาสตร์

วัดไชยวัฒนารามเคยเป็นวัดหลวงที่ใช้ประกอบพระราชพิธีสำคัญ เช่น พระราชพิธีพระบรมศพของเจ้านายหลายพระองค์^[7]นอกจากนี้ ในช่วงสงครามครั้งสุดท้ายกับพม่า วัดแห่งนี้ยังถูกใช้เป็นป้อมปราการอีกด้วย^[8]และในปี พ.ศ. 2534 วัดไชยวัฒนารามได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกโดยยูเนสโก^[7]

ข้อมูลสำหรับการเยี่ยมชม

• เวลาเปิด-ปิด: 08:00–17:00 น.
• ค่าเข้าชม: 50 บาท
• ที่ตั้ง: ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา นอกเกาะเมืองอยุธยา
• ไฮไลท์: ชมพระอาทิตย์ตกดินที่ปรางค์ประธาน พร้อมภาพสะท้อนบนผืนน้ำในช่วงน้ำขึ้น

4. วัดราชบูรณะ: วัดแห่งคลังสมบัติ

วัดราชบูรณะ หรือที่รู้จักกันในชื่อ “วัดคลังสมบัติ” มีชื่อเสียงจากเรื่องราวเกี่ยวกับคลังสมบัติที่ถูกลืมเลือนในประวัติศาสตร์อยุธยา

วัดแห่งนี้ถูกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 1967 โดยสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (เจ้าสามพระยา) เพื่อถวายพระเพลิงพระเชษฐาทั้งสองพระองค์ที่สิ้นพระชนม์ระหว่างการแย่งชิงราชบัลลังก์^[11]

สถาปัตยกรรมและศิลปกรรม

ปรางค์ประธานของวัดมีห้องคูหาใต้ฐาน ซึ่งเคยเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปและเครื่องทองล้ำค่า ภายในยังคงหลงเหลือจิตรกรรมฝาผนังจากยุคอยุธยาตอนต้น แม้ภาพจะเลือนรางไปตามกาลเวลา^[12]

การค้นพบคลังสมบัติและการอนุรักษ์

ในปี พ.ศ. 2500 ห้องคูหาใต้ฐานถูกขุดลักลอบนำพระพุทธรูปและเครื่องทองออกไป แม้ว่าจะสามารถจับตัวผู้กระทำผิดได้ แต่สมบัติที่กู้คืนมาได้มีเพียงบางส่วนเท่านั้น ปัจจุบันสมบัติที่เหลือถูกนำไปจัดแสดงที่พิพิธภัณฑสถานเจ้าสามพระยา^[11]

ความสำคัญทางประวัติศาสตร์และศิลปะ

พระพุทธรูปที่ค้นพบในวัดนี้แสดงให้เห็นถึงการผสมผสานอิทธิพลของศิลปะขอมและสุโขทัย ซึ่งสะท้อนถึงวัฒนธรรมในยุคอยุธยาตอนต้น นอกจากนี้ การขุดค้นเพิ่มเติมยังพบพระพุทธรูปหายากอีกหลายองค์^[11]

5. วัดนาพระเมรุ: วัดที่ยังคงสภาพสมบูรณ์

วัดนาพระเมรุเป็นหนึ่งในวัดไม่กี่แห่งในอุทยานประวัติศาสตร์อยุธยาที่รอดพ้นจากการถูกเผาทำลายในคราวเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งสุดท้าย เมื่อปี พ.ศ. 2310^[13]ชื่อของวัดหมายถึง “หน้าพระเมรุหลวง” ซึ่งเชื่อว่าเคยใช้เป็นสถานที่ถวายพระเพลิงเชื้อพระวงศ์ในสมัยอยุธยา

พระอุโบสถของวัดมีขนาด 16×50 เมตร หันหน้าไปทางทิศใต้ โครงสร้างโดดเด่นด้วยเสาแปดเหลี่ยมที่มียอดเป็นรูปบัวตูม ฝ้าเพดานแกะสลักจากไม้และตกแต่งด้วยกระจกสี ส่วนหน้าบันมีลวดลายพระนารายณ์ทรงครุฑเหนือราหู พร้อมพญานาคและเทวดาประดับล้อมรอบถึง 26 องค์^[13]

ภายในวิหารมีพระประธานคือพระพุทธนิมิตร ปางมารวิชัย ขนาดหน้าตักกว้าง 4.4 เมตร สูง 6 เมตร และในวิหารน้อยยังมีพระขันธาราช พระพุทธรูปหินสีเขียวศิลปะทวารวดี ที่มีอายุประมาณ 1,500 ปี^[13]

วัดนาพระเมรุได้รับการบูรณะในสมัยรัตนโกสินทร์ และถูกขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานในปี พ.ศ. 2478 ปัจจุบันวัดแห่งนี้เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ตั้งอยู่ริมคลองสระบัว ทางฝั่งเหนือของคูเมือง และอยู่ตรงข้ามกับพระราชวังหลวง^[13]

ข้อมูลสำคัญของวัดโดยสังเขป

นี่คือข้อมูลที่น่าสนใจของวัดทั้ง 5 แห่งในอุทยานประวัติศาสตร์อยุธยา:

วางแผนการเยี่ยมชม

เพื่อให้การเยี่ยมชมวัดเป็นไปอย่างราบรื่นและแสดงความเคารพต่อสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ควรปฏิบัติตามแนวทางเหล่านี้:

• การแต่งกาย: สวมเสื้อผ้าที่สุภาพ เช่น เสื้อที่ปิดไหล่และกางเกงหรือกระโปรงที่ยาวคลุมเข่า หลีกเลี่ยงเสื้อกล้ามหรือกางเกงขาสั้น
• การเข้าวัด: ถอดรองเท้าก่อนเข้า และระมัดระวังไม่เหยียบธรณีประตู
• การปฏิบัติตัว: รักษาความสงบ ปิดเสียงโทรศัพท์มือถือ และหลีกเลี่ยงการแสดงความรักในที่สาธารณะ
• การถ่ายภาพ: ห้ามใช้แฟลชถ่ายภาพระหว่างพิธีกรรม เพื่อไม่รบกวนบรรยากาศ

คำถามที่พบบ่อย (FAQs)